Antalya Körfezine (Türkiye) Giren Lesepsiyen Balıklardan Nemipterus randalli ‘nin Üreme Özellikleri ve Gonad Gelişiminin Histolojik Olarak İncelenmesi
Proje Yürütücüsü

TÜBİTAK Proje No: 113O374

Projenin Amacı: Uluslararası deniz ticaretinde ulaşım kolaylığı sağlamak amacıyla 1869 yılında Kızıldeniz ile Akdeniz arasında Süveyş Kanalı (Suez Canal) inşa edilmiştir. Bunu takiben Indo-pasifik ve Kızıldeniz’deki bazı deniz canlıları Akdeniz’e göç etmeye başlamışve günümüze kadar belirli bir popülasyona ulaşarak Akdeniz’in biyolojik çeşitliliğini zenginleştirmişlerdir. Bu türler arasında balıkların yanı sıra egzotik makrofitler ve omurgasızlar da bulunmaktadır.

Göç eden bu türlerden bazıları çoğalarak hemen kendi popülasyonlarını oluşturmuş ve oradaki yerel türler ile rekabette üstünlük sağlamaya başlamışlardır.

Lesepsiyen türler arasında özellikle balıkların ekolojik değişime olan etkileri göz önüne alındığında daha yakından incelenmeleri gerekmektedir.  Bununla ilgili olarak Akdeniz’in çeşitli kesimlerinde yapılan araştırmalarda Lesepsiyen göçün çeşitli etkileri ele alınmıştır. Bu çalışmalar çoğunlukla ülkemizin Doğu Akdeniz İskenderun Körfezinden temin edilenNemipterus randalli Russell, 1986 üzerinedir.  Bu türlerin yeni ortamlarında popülasyonlarını tesis edebilmelerinde üreme özelliklerinin büyük önemi vardır.

Bu nedenle araştırmada Kızıldeniz’den Akdeniz’e oradan da Güney Ege kıyılarına kadar ulaşan bu Indo-pasifik türlerden Nemipterus randalli  balıklarının Antalya Körfezinde gonad gelişim evreleri Üreme yaşı ve büyüklüğü gibi birtakım  üreme özelliklerinin histolojik çalışmalarla da desteklenerek belirlenmesi hedeflenmektedir.

Projenin hazırlanmasına kadar geçen süreçte, türün Antalya Körfezinde hangi derinliklere kadar dağılım gösterdiği, yumurtlama dönemleri, gonad gelişim aşamaları ile, gonado-somatik indeksleri ve üreme büyüklüğü ve yaşları üzerine yapılmışmevcut bir araştırmaya rastlanılmamıştır.

Proje çalışmasının gerçekleştirilmesi ile gonad gelişim aşamaları gonado-somatik indeks ve üreme yaşı ve büyüklüğü gibi üreme özelliklerinin  en az iki üreme döneminde tekrarlı olarak tespit edilmesi amaçlanmıştır. Araştırma sonuçları, literatürdeki boşluğu dolduracak, ulusal ve uluslararası bilimsel araştırmalara ışık tutacaktır. Elde olunan bulgular; Nemipterus randalli balıklarının avcılığının düzenlenmesi ve av yasaklarının belirlenmesinde önemli verileri oluşturacaktır.

Proje Ekibi: Yrd. Doç. Dr. Mehmet Rüştü ÖZEN [Proje Yürütücüsü], Prof. Dr. Osman ÇETİNKAYA (Araştırmacı), Su Ürünleri Mühendisi Saadet Yağmur BULGUROĞLU  (Bursiyer), Doç. Dr. Jale KORUN (Araştırmacı), Doç. Dr. Mehmet GÖKOĞLU (Araştırmacı), Yrd. Doç. Dr. Beytullah Ahmet BALCI (Araştırmacı)

Prof. Dr. Ayşegül KUBİLAY, Yürütücü
Prof. Dr. Öznur DİLER, Araştırmacı
Prof. Dr. Zeynep GÜZEL SEYDİM, Araştırmacı (SDÜ Mühendislik Mimarlık Fakültesi, Gıda Bölümü)
Yrd. Doç. Dr. Gülşen ULUKÖY, Araştırmacı (Muğla Üniv. Su Ürünleri Fakültesi, Yetiştiricilik Bölümü)
Yrd. Doç. Dr. Erkan GÜMÜŞ, Araştırmacı (Akdeniz Üniv. Su Ürünleri Fakültesi, Yetiştiricilik Bölümü)
Yrd. Doç. Dr. Seçil EKİCİ, Araştırmacı
Dr. Tuğba KÖK TAŞ, Araştırmacı (SDÜ Mühendislik Mimarlık Fakültesi, Gıda Bölümü)

Proje Konusu:
Su ürünleri yetiştiriciliği sektörü, sağlıklı ve hastalıklara karşı dirençli balık yetiştiriciliği amacıyla ülkemizde ve dünyada sürekli gelişim gösteren önemli bir üretim koludur. Yetiştiricilikte balıkların bağışıklık sistemini güçlendirmek için çok çeşitli maddeler kullanılarak çeşitli araştırmalar yapılmaktadır. Ancak balıklar üzerinde bağışıklık sistemini güçlendirici maddelerden birisi olan kefir ile ilgili bir çalışmaya rastlanmamıştır. Kefir, laktik asit bakterileri, maya ve asetik asit bakterilerinin etkisi ile üretilen fermente bir süt ürünüdür.

Önerilen bu projenin amacı, ülkemizde intensif kültür uygulamaları yapılan alabalık yetiştiriciliği sektöründe insan sağlığına ve çevreye zarar vermeyecek şekilde sağlıklı balık üretimi yapılmasını sağlayarak tüketime sunulmasına katkıda bulunmaktır. Bu amaçla ekonomik değeri çok yüksek olan gökkuşağı alabalığının yemine farklı oranlarda ilave edilen kefirin, büyüme parametreleri ile hastalıklara karşı oluşturabileceği direnç belirlenecektir.
2. Kefir besin maddesi, tamamıyla mikroorganizmalardan oluşan fermente bir üründür. Bu planlanan çalışmada yetiştiriciliği yaygın olarak yapılan gökkuşağı alabalığında ilk kez besin maddesi olarak kullanılacak olan kefir özgün bir değer taşımaktadır.
3.Elde edilecek bilgiler ışığında bilimsel yayınlar hazırlanacak ve ilgili diğer kurumlarla sonuçlar paylaşılacak ve balık yetiştiriciliği sektöründe balık hastalıklarına karşı mücadelede yeni bir koruyucu madde kullanımının olabileceği gösterilecektir.
4.Araştırmanın bulgularına göre balık yemlerinin liyofilize edilmiş doğal kefirle zenginleştirilmesi endüstriye önemli bir bilgi katkısı sağlayacaktır.

	Gökkuşağı Alabalık (Oncorhynchus mykiss)’ larında Oregano (Origanum vulgare L., Origanum onites L.) Uçucu Yağlarının Büyüme Performansı ve İn VivoAntibakteriyel Etkisinin Tespiti
Prof. Dr. Öznur DİLER Proje Yürütücüsü